ทำไมผู้สูงอายุถึงได้ยินลดลง

เมื่ออายุเพิ่มขึ้น หลายคนพบว่าการได้ยินของตนเริ่มลดลง อาการนี้เรียกว่า "การสูญเสียการได้ยินจากวัยชรา" หรือ "Presbycusis" ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ การที่การได้ยินลดลงในผู้สูงอายุเป็นเรื่องที่ซับซ้อนและสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ

สาเหตุที่ทำให้การได้ยินลดลงในผู้สูงอายุ

1.   การเสื่อมของเซลล์ประสาทในหู
หูชั้นในมีโครงสร้างที่ซับซ้อน ซึ่งประกอบด้วยเซลล์ขนภายในคอเคลีย (Cochlea) เซลล์เหล่านี้ทำหน้าที่เปลี่ยนสัญญาณเสียงเป็นสัญญาณไฟฟ้าเพื่อส่งไปยังสมอง เมื่ออายุมากขึ้น เซลล์ขนเหล่านี้จะเสื่อมสภาพหรือเสียหาย ทำให้ความสามารถในการรับเสียงลดลง

2.   ความเสื่อมของประสาทการได้ยิน
การทำงานของประสาทการได้ยินที่เชื่อมต่อระหว่างหูชั้นในกับสมองก็เสื่อมลงเมื่ออายุมากขึ้น ทำให้กระบวนการถ่ายทอดเสียงจากหูไปยังสมองทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ นอกจากนี้ประสาทที่ทำหน้าที่แยกแยะเสียงพูดหรือเสียงรบกวนก็จะเสื่อมสภาพ ทำให้ผู้สูงอายุมีปัญหาในการฟังเสียงในที่ที่มีเสียงดังรบกวน

3.   การสะสมของขี้หู (Earwax)
ขี้หูที่สะสมมากเกินไปสามารถอุดตันช่องหู ทำให้การได้ยินลดลงได้ง่าย ๆ แม้จะไม่ใช่สาเหตุหลักที่เกี่ยวข้องกับวัยชราโดยตรง แต่การสะสมของขี้หูในผู้สูงอายุพบได้บ่อย เนื่องจากระบบการทำความสะอาดหูตามธรรมชาติเสื่อมสภาพลง

4.   การสัมผัสกับเสียงดังในระยะเวลานาน
การฟังเสียงดังตลอดชีวิต เช่น เสียงในที่ทำงาน เสียงจากการจราจร หรือเสียงเพลงดัง ๆ อาจส่งผลให้เซลล์ขนในหูชั้นในเสียหายอย่างถาวร ส่งผลให้การได้ยินลดลงเมื่ออายุมากขึ้น

5.   การเสื่อมสภาพของโครงสร้างหูชั้นกลาง
หูชั้นกลางประกอบด้วยกระดูก 3 ชิ้นที่ทำหน้าที่ส่งสัญญาณเสียงไปยังหูชั้นใน เมื่ออายุมากขึ้น กระดูกเหล่านี้อาจเสื่อมสภาพหรือไม่เคลื่อนไหวได้อย่างคล่องแคล่วเหมือนเดิม ทำให้การส่งผ่านเสียงลดลง

6.   ปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับระบบไหลเวียนเลือด
โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบไหลเวียนเลือด เช่น โรคความดันโลหิตสูงหรือเบาหวาน อาจทำให้เส้นเลือดที่ส่งเลือดไปยังหูเสื่อมสภาพ ทำให้หูไม่ได้รับออกซิเจนและสารอาหารที่เพียงพอ ส่งผลให้การทำงานของหูลดลง

7.   พันธุกรรม
ผู้สูงอายุที่มีพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับการสูญเสียการได้ยินอาจพบว่าการได้ยินของตนลดลงเร็วกว่าคนอื่น การมีประวัติครอบครัวเกี่ยวกับการได้ยินลดลงก็เป็นปัจจัยที่สำคัญในการเกิดภาวะนี้

อาการของการสูญเสียการได้ยินในผู้สูงอายุ

• ได้ยินเสียงเบาลงหรือฟังเสียงไม่ชัดเจน โดยเฉพาะในสถานที่ที่มีเสียงรบกวน

• ต้องเพิ่มระดับเสียงโทรทัศน์หรือวิทยุให้ดังขึ้น

• ไม่สามารถฟังเสียงพูดที่มีความถี่สูง เช่น เสียงของผู้หญิงหรือเด็ก

• รู้สึกว่าได้ยินเสียงแต่ไม่สามารถแยกแยะคำพูดได้

• มีปัญหาในการสนทนากับผู้อื่น โดยเฉพาะในกลุ่มคนจำนวนมาก

วิธีการดูแลและป้องกันการสูญเสียการได้ยินในผู้สูงอายุ

1.   ใส่เครื่องช่วยฟัง
ผู้สูงอายุที่มีปัญหาการได้ยินสามารถใช้เครื่องช่วยฟังเพื่อปรับปรุงการฟัง เครื่องช่วยฟังสามารถช่วยขยายเสียงและทำให้ได้ยินชัดเจนขึ้น แต่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกเครื่องช่วยฟังที่เหมาะสม

2.   หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับเสียงดัง
หากคุณยังคงต้องเผชิญกับสภาพแวดล้อมที่มีเสียงดัง ควรป้องกันหูด้วยการใช้ที่อุดหูหรือเครื่องป้องกันเสียง เพื่อลดความเสี่ยงในการทำลายการได้ยิน

3.   รักษาสุขภาพโดยรวม
การรักษาสุขภาพที่ดี เช่น การควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง จะช่วยรักษาการทำงานของระบบไหลเวียนเลือดและป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นกับหู

4.   การตรวจสุขภาพหูเป็นประจำ
ควรพบแพทย์หูคอจมูกเพื่อตรวจสุขภาพหูอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ เพื่อวินิจฉัยปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการได้ยินแต่เนิ่น ๆ

สรุป

การสูญเสียการได้ยินในผู้สูงอายุเป็นภาวะที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจากการเสื่อมสภาพของหู การดูแลและป้องกันความเสี่ยงตั้งแต่เนิ่น ๆ เช่น การใส่เครื่องช่วยฟัง หลีกเลี่ยงเสียงดัง และการตรวจสุขภาพหูเป็นประจำ จะช่วยให้ผู้สูงอายุยังคงสามารถสนทนาและใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข